Juf

Capaciteitsopbouw. Een gangbare term in dit deel van de wereld die in alle sectoren gebezigd wordt. Ik krijg er inmiddels acute jeuk van, maar het blijft een hoeksteen van internationale hulpverlening. Afgezien van klinische zorg en de EEG’s is kennisoverdracht mijn belangrijkste taak.

school of physiotherapyDe Tanzaniaanse onderwijsmethodes zijn, zo is mij ooit verteld, te vergelijken met die in Nederland in de jaren zeventig. Weinig interactief en een 1-richtingsverkeer van theorie, los van praktijk. Ook inhoudelijk zijn er nogal eens verouderde opvattingen. Zo heb ik in allerijl het lesmateriaal over EEG’s nog gekuist (‘Het onderscheidend vermogen van EEG in schizofrenie, depressie en manie’ … Delete!) Onder meer dankzij buitenlandse initiatieven is het geneeskunde-onderwijs wel voortdurend aan het moderniseren.

Niet alle maatregelen passen even goed in de cultuur. Een multinationaal onderwijsprogramma, gefinancierd door de Amerikaanse overheid en een overbekende fabrikant, heeft bijvoorbeeld alle eerstejaars geneeskunde een iPad verschaft. Klinkt nobel. Maar software en onderdelen voor dit westerse lifestyle accessoire zijn onbetaalbaar of überhaupt niet te verkrijgen op dit continent. Voor veel geneeskundestudenten zijn de paar tientjes examengeld al een vermogen. Een illustratie van goedbedoelde initiatieven die niet in deze maatschappij passen.

© Chappatte - www.globecartoon.com
© Chappatte – www.globecartoon.com

Ik heb een bonte verzameling toehoorders: de artsen in opleiding tot specialist, de co-assistenten en de meeste jaren geneeskundestudenten heb ik inmiddels lesgegeven over uiteenlopende onderwerpen in de neurologie. Daarbij komen nu fysiotherapie, ergotherapie, verpleegkunde en de AMO’s. De Assistant Medical Officers vormen overal in Afrika een belangrijke ondersteuning van het artsenbestand. Ze zijn enigszins vergelijkbaar met de Physician Assistants in Nederland, paramedici met uitgebreidere bevoegdheden op een specifiek medisch vlak. Het verschil is dat de AMO’s geneeskunde in de volle breedte uitoefenen (inclusief chirurgie) en vaak het enig hoger opgeleid personeel in een plaatselijk ziekenhuis zijn.

De aanvankelijk schuwe en nederige houding van de studenten was wennen, maar bleek soms bedrieglijk te zijn. Ze zijn vaak oprecht geïnteresseerd in neurologische onderwerpen en vragen me het hemd van het lijf. Deze week gaf ik de eerstejaars neurofysiologie-colleges over bewustzijn en slaap. Erna moest ik me losweken omdat de vragen maar bleven komen. “Hoe zit het dan met slaapwandelen? En met bedplassen? En wat zijn dromen nou eigenlijk precies?”

VleermuisLeslokaties? Even exotisch. Zo is er de officiële KCMC-aula met jaren ’70 harde houten klapbankjes, waar tijdens de wekelijkse wetenschappelijke bijeenkomst standaard iemand op het dak staat te vegen, of besluit de klopboor ter hand te nemen. Dan natuurlijk de overdrachtszaal met dagelijks adembenemend uitzicht op de Kilimanjaro-kraterrand – mijn favoriet! Ook is er een leszaal op de afdeling urologie, waar je belandt als je om patiëntenbedden en katheterzakken heen slalomt. Absolute winnaar vind ik de fysiotherapie-opleiding (enige in Tanzania en een van de zeer weinige in Oost-Afrika) waar voorin de klas, precies boven de juf dus, een gefossiliseerd vleermuislijkje aan het plafond hangt, tussen de spinnen die hij niet meer slaagde te vangen.

7 thoughts on “Juf”

  1. Wow Mariek, ben trots op je. Wat een avontuur! Prachtig en stiekem verbaasd het mij natuurlijk helemaal niet dat je dit doet 🙂

    Take care,

    Joris

    1. ha Jorrie ! Lees het nu pas, want ben in de tussentijd recordhouder reisafstand tot mijn jaarlijkse nascholing… in Papendal ! Dus ben 2 weken in Nederland, samen met Vicky die nog een paar weken als Infant mee kan reizen op mijn schoot in het vliegtuig. Hoe gaat het met jou, Isa en Mats ?

  2. Ha Marieke,

    hoe gaat het met het EEGprogramma? En met de nurses? Ik ben zo vreselijk benieuwd! Ik droom nog regelmatig dat ik in Moshi ben (Joeka trouwens ook) en we hebben stiekum heel veel heimwee…

    Doe je ze mijn groeten?

    Liefs van ons,

    Sylvia

    1. Ha die Sylvia, godmother van ons EEG-onderwijs! Het is weer dinsdag dus zijn de EEG-zusters even verderop bezig met electieve EEG’s. In verband met een sluiting van de halve afdeling vanwege een isolatie (zie verhaaltje vandaag !) zijn alle zusters de laatste weken ingezet om de her en der overgeplaatste patienten te managen. Nu proberen we de draad weer op te pakken. Vorige week hadden we dus een volle dag met 4 patienten per dagdeel- en een EEG-nurse die vast zat in Arusha om haar visum te krijgen (en, dat, zoals wij beiden dagelijks mochten meemaken, pas na 2 uur liet weten) ! Al deze patienten moesten dus uren wachten totdat zij terug was. Uit nood heb ik daarom onze EEG-mirakels-in-opleiding aan het werk gezet. Dat ging helaas maar ten dele goed, met als meest saillante problemen de EEG’s die ze hebben opgeslagen onder de verkeerde namen (oeps) en het structurele ‘wenkbrauw-EEG’ dat ik die dag kreeg waardoor mijn naar mijn frontale afleidingen kon fluiten… Maar: 1 keer moet de eerste zijn, en de problemen zijn verholpen. Wel blijkt hieruit dat ze het echt nog niet alleen redden, en we de EEG’s voorlopig nog op dinsdag laten staan, onder begeleiding van good old Jane… Dus, Syl, we missen je hoor, wanneer kom je weer ? ; )
      Oh en ehm, hebben jullie misschien nog een biebboek van ISM mee ontvoerd naar NL ? Het heet “Nothing”-de librarian kwam dat mij en Christine vragen. Dus ja, je moet wel terugkomen hoor, boek inleveren ! : )
      Veel liefs van ons allemaal.

  3. Ha Marieke, leuk om weer iets over je werkzaamheden te horen, met bijgaande foto van de juf.
    Hoewel het eigenlijk al een jarenlang bekend probleem is, dat na de verzending van apparatuur (ook medische) het gebruik onmogelijk is bij het ontbreken van onderdelen, lijkt het niet door te dringen bij goedbedoelende (of commerciele) gulle gevers dat er altijd een vervolg aan vast zit voor het gebruik, de gebruiksinformatie, onderdelen en de reparatie. Voor jullie EEG-apparaat zijn andere tijden aangebroken. Ga zo door!
    liefs Wil

    1. Lieve Wil, sorry voor mijn wanordelijke websitegedrag. Het internet is hier zo vaak flinterdun dat ik dagen nodig heb om alleen al mail te kunnen binnenhalen. Ja, juf – wist wel dat ik lesgeven leuk vond, maar het maakt nu bijna 50% van mijn activiteiten uit ! Toch verveelt het me nog niet. Veel is te danken aan de toehoorders die er duidelijk wat aan hebben. Zoals vandaag het anatomie-proefwerk: wat hadden ze een lol en toch tegelijkertijd fanatiek bezig om die reflexhamer te kunnen winnen. Vanmiddag spierfysiologie-colleges aan de eerstejaars. Man, wat een saaie materie is dat. Gelukkig vinden ze het allemaal beter te verteren als je er voorbeelden uit de klinische praktijk bij haalt. En voor mij is het best geinig om na al die tijd die biochemie ook weer eens door te nemen. Tot later !

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *