Legodokter

Werken als de Legodokter. Zowel letterlijk als figuurlijk, bedacht ik me net. Vandaag was Evelyne bij me aangesloten (ja, die van Boer Zoekt Vrouw: met Boer Wim woont ze ‘om de hoek’ in West Kilimanjaro, en Evelyne werkte hiervoor op de Spoedeisende Hulp van een Nederlands ziekenhuis). We hebben gewapend met een stapel Lego-bouwpakketten visite gelopen en de kamers afgestruind op zoek naar de wat oudere kinderen. David, de dakbeklimmende Deense ingenieur, had van de Deense Legofabriek een berg bouwdozen meegekregen. Omdat hij tijdens zijn verblijf ‘meer kapotte machines zag’ dan patienten had hij ze maar aan mij gegeven. Dat is natuurlijk prachtspeelgoed voor kinderen met milde motorische en cognitieve problemen, maar ook voor die arme zielen die lang opgenomen liggen met een dwarslaesie (traumatisch, werveltuberculose, myelitis transversa).
Bed 1 LegoBed 3 LegoBed 4 Lego

Ook in overdrachtelijke zin ben ik weer Legodokter geweest, samen met veel van mijn Oostafrikaanse collega’s. We zijn verder gaan bouwen aan onze Oostafrikaanse neurologie-opleiding, waarbij elk land een kleiner of groter steentje bijdraagt. Twee weken geleden hadden we onze tweede East African College of Neurology vergadering in Naivasha, Kenia. Drie uur ‘s nachts op pad, en 2 dagen later weer om 3 uur ‘s nachts thuis. Een paar uur rijden van Nairobi aan een bergmeer, op de plek waar ook de Soedanese vredesbesprekingen hebben plaatsgevonden. Maar wij zijn succesvoller…! Er waren 16 neurologen uit in totaal 11 landen, die de 5 landen van de East African Community vertegenwoordigden. In 2 dagen is er een concept curriculum vastgesteld, en hebben de kinderneurologen zich bij ons College aangesloten. Dat laatste is belangrijk omdat het ons als eenheid sterker maakt. Belangrijk in politieke en fundraising activiteiten om sterk te staan in de toekomst.
Om niet te vergeten dat het werk gewoon doorgaat, werd ik er midden in de nacht opgebeld door een paniekerige patient vanuit Moshi. Voordat ik kon duidelijk maken dat ik ver weg zat, begon de verbinding te haperen. Al zoekend naar ontvangst was ik het grasveld opgelopen- en besefte opeens dat ik, in mijn Hemapyjama, omringd was door verbaasde zebra’s, waterbokken en wat giraffen die een discrete afstand behielden… O ja! Het is een wildlife lodge. Mooie herinnering voor later.

Naivasha, na de vergadering. Als je goed kijkt zie je mijn nachtelijke buren in de verte.
Naivasha, na de vergadering. Als je goed kijkt zie je mijn nachtelijke buren in de verte.
Genomen vanuit de deuropening van de EEG-unit. Slaap lekker!
Genomen vanuit de deuropening van de EEG-unit. Slaap lekker!
De isolatie eh,...afdeling.
De isolatie- eh,…afdeling.

Lego is blijkbaar aanstekelijk: Op een interessante manier is men begonnen om het ziekenhuis uit te breiden. Bovenop de bouwvallige vleugel naast de EEG-kamer moet een deel van de Nieuwe Spoedeisende Hulp komen. Dit is welgeteld 3 meter van m’n EEG-kamer, waar, juist ja, de patient wordt geacht te kunnen doezelen en slapen. Er wordt geheid, geboord, gezaagd en getimmerd. Binnen verwacht ik elk moment een sloopkogel door de muur te zien zeilen. De meeste afdelingen om ons heen zijn verhuisd, maar omdat de EEG-unit een vreemde eend in de bijt is, is ze niet meegenomen in het bestemmingsplan… Oordoppen? Tenslotte, als we het toch over knutselen hebben, is er een begin gemaakt met maatregelen in geval van een Ebola-uitbraak. De half ingestorte barak waar ooit een artsensoos in gevestigd was, krijgt ‘n fris verfje en het gras is gemaaid. Verder nog niet veel nieuws aan het front: het enige beschermend materiaal is ook een soort speelgoed. Polshandschoentjes en hoesjes voor om de schoenen, verder is er nog niets. Laten we maar allemaal heel hard hopen dat het er niet op aan komt.

Nieuwsbrief 5 online

PortretfotoOnze vijfde nieuwsbrief is nu ook online te lezen. Iedere drie of vier maanden verstuurt Fidesco, de stichting die ons verblijf hier ondersteunt, een door ons en de kinderen geschreven nieuwsbrief naar onze donateurs. In de nieuwsbrieven hebben we meer ruimte om in te gaan op ons werk en wonen hier in Moshi, en komen bovendien alle kinderen zelf aan het woord!

In deze editie meer over het Oost-Afrikaanse netwerk van neurologen dat Marieke in het leven riep; Zwets’ diepe duik in genomics en bioinformatica; het begin van misschien een United World College in Tanzania, en heel veel nieuws van de kinderen — vooral over de honden. 😉

Je vindt al onze nieuwsbrieven voortaan onder Nieuwsbrieven bovenaan de pagina.

Olifantenkeutels en dampende damesurine

Soms geloof ik mijn eigen oren niet. Zoals de tiener die al 2 jaar epilepsie had waarbij de behandeling tot dusver niet was aangeslagen. De behandeling bestond uit het inademen van smeulende gerookte olifantendrollen. Toen ik van de verbazing stond te bekomen bleek dat alle dokters en co’s die remedie wel kenden: Ja hoor, werd schoorvoetend toegegeven, het werkt blijkbaar ook tegen dit, en tegen dat… Als je een portie nodig had, moest je gewoon een Maasai op straat aanspreken, want die konden het bij hun stamgenoten uit Amboseli (een groot natuurpark op de Tanzaniaans-Keniaanse grens) afnemen. Net toen ik mijn gezichtsuitdrukking weer onder controle had, keek Priyanka, onze co-assistent uit Nairobi (er werken hier nogal wat Kenianen omdat Nairobi zo’n onveilige omgeving geworden is, en omdat de opleiding hier goedkoper is) me zijdelings meewarig aan. Leer haar de Tanzanianen kennen, sprak uit haar blik. Of ik dan niet de Maasai moeder had gezien die gisteren midden op zaal haar shuka (traditionele blauwe gewaad) opschortte en over haar slapende baby heen plaste. Want verse urine, dat hielp pas echt. Dat het kind intussen ook intraveneuze antibiotica had voor een longontsteking maakte blijkbaar niet genoeg indruk.
Om in deze context in het kort te melden dat dit ziekenhuis nog steeds volledig onvoorbereid is voor calamiteiten als ebola mag niet verbazen. En dat ondanks een regering die haar ziekenhuizen al 2 keer heeft opgedragen om een noodplan op te stellen. Beschermend materiaal is er evenmin, maar het ‘is in bestelling’. Ik wijd daar nu verder geen woorden aan, maar het houdt ons allen wel bezig. Mijn standpunt is dat ik geen verdachte patienten wil zien in deze onbeschermde omstandigheden. En als dat mij mijn baan zou kosten, dan is dat maar zo. Ik trek een grens bij deze risico’s. Tuberculose, hepatitis, HIV/AIDS, malaria, dengue, rabies, lepra, scabies norvegica- allemaal risico’s maar veelal zaken die je zelf in de hand kunt hebben. Maar dit is anders.
Om deze muizenissen af te sluiten met een luchtigere anekdote die het hygiene-niveau van het ziekenhuis illustreert: Maandag hadden we in de overdrachtsruimte een dolle muis. Hij rende door het lokaal en sprong over schoten, schoot verticaal tegen de muren en ramen op, viel ruggelings terug op de schouder van het afdelingshoofd… De deur werd open gezet, maar hij bleef zitten waar hij zat, met soms een verrassingsaanval het publiek in. Je moet de Tanzanianen nageven dat ze snel weer overgaan tot de orde van de dag. Ze zijn opgeleid in een ziekenhuis vol ongedierte en ‘the show must go on’. Dus de dames deden hun pumps omhoog maar bleven gewoon zitten.

20140908_08575120140908_08363520140908_083943 AIOS Ronald moest en zou na de overdracht dus zijn praatje over sepsis geven, al waren na wat charges inmiddels alle toehoorders naar een kant van de kamer verkast. We stonden daar op een rij met de armen om het lichaam geslagen, klaar voor een sprong opzij mocht de muis het weer op zijn heupjes krijgen.
Ondertussen bleef de AIOS doorpraten omdat de baas dat wilde. Maar dan wel met zijn laserpen gericht op de ogen van de muis, in de hoop dat hij verblind naar beneden zou vallen.
Theoretisch kunnen allerlei zoogdieren hondsdolheid hebben zodat de melige term muisdolheid viel. Maar volgens William was dat onwaarschijnlijk. Al had hij in die 20 jaar wel andere aangedane zoogdieren meegemaakt. Zoals hondsdolle leeuwen in de Serengeti, die de banden van een passerende Landrover hadden gescheurd. Ach, daar is onze overdrachtsmuis niets bij.

Het dak van KCMC

De afgelopen dagen hadden we David te gast, een Deense ingenieur die samen met collega’s van Duke University kapotte apparaten op KCMC fikste. Daar zijn er nogal veel van. Zo belandde Marco een paar weken geleden op de IC. Nee, niet liggend! Hij stond de software van de beademingsapparaten te vertalen. (De apparatuur had een simpel mechanisch probleem, maar de monitor- en softwaretekst was geheel in het Nederlands. Ietwat onhandig hier.) Op zoek naar reparatie-projecten heb ik ze gewezen op het kerkhof van haperende machines. Beland in deze krochten vonden ze ook het laddertje naar het dak van het ziekenhuis. Daar heb je het mooiste uitzicht van de wijde omtrek. Mijn collega William vertelde dat artsen daar vroeger hun afstudeerfoto’s lieten maken. Als je onderstaande foto’s ziet, weet je waarom! Toen David gisteren nog iets moest ophalen voordat hij verder reisde naar Ethiopie, ging Ida eventjes mee. Natuurlijk moest het dak rond zonsondergang ook een laatste keer verkend worden!

Kilimanjaro vanaf dak KCMC
KCRI en Kilimanjaro vanaf dak KCMC
Meru vanaf dak KCMC
Mt. Meru vanaf dak KCMC

Ida en de mini Kili

Ida pakt Kilimanjaro tussen duim en wijsvinger
Ida en de mini-Kili

The IB Learner Profile

ISM LogoDe kinderen zijn alweer bijna een maand onderweg in hun derde schooljaar op ISM. Steven zit nu in EC2 (EC = Early Childhood), Hugo in P3 (P = Primary), Doris in P4/5, Willem in P5/6 en Ida in M2 (M = Middle).

Alle kinderen in Primary hebben dit jaar nieuwe juffen en meesters gekregen. Op de kennismakingsavond werd nog eens het IB Learner Profile toegelicht. Het Learner Profile is het hart van de opvoeding op ISM en andere IB scholen. Het omschrijft de waarden die iedere leerling zich moet eigen maken:

At ISM, we encourage and motivate every member of our community to be holistic and incorporate all areas of the Learner Profile into their lives. We recognise and celebrate when our students excel in these areas, not only with academics; but in boarding, community service, activities, sports, and outdoor pursuits as well. Please also try to use these in your home!

Inquirers: We nurture our curiosity, developing skills for inquiry and research. We know how to learn independently and with others. We learn with enthusiasm and sustain our love of learning throughout life.

Knowledgeable: We develop and use conceptual understanding, exploring knowledge across a range of disciplines. We engage with issues and ideas that have local and global significance.

Thinkers: We use critical and creative thinking skills to analyse and take responsible action on complex problems. We exercise initiative in making reasoned, ethical decisions.

Communicators: We express ourselves confidently and creatively in more than one language and in many ways. We collaborate effectively, listening carefully to the perspectives of other individuals and groups.

Principled: We act with integrity and honesty, with a strong sense of fairness and justice, and with respect for the dignity and rights of people everywhere. We take responsibility for our actions and their consequences.

Open-Minded: We critically appreciate our own cultures and personal histories, as well as the values and traditions of others. We seek and evaluate a range of points of view, and we are willing to grow from the experience.

Caring: We show empathy, compassion and respect. We have a commitment to service, and we act to make a positive difference in the lives of others and in the world around us.

Reflective: We thoughtfully consider the world and our own ideas and experience. We work to understand our strengths and weaknesses in order to support our learning and personal development.

Risk-Takers: We approach uncertainty with forethought and determination; we work independently and cooperatively to explore new ideas and innovative strategies. We are resourceful and resilient in the face of challenges and change.

Balanced: We understand the importance of balancing different aspects of our lives – intellectual, physical, and emotional – to achieve well-being for others and ourselves. We recognize our interdependence with other people and with the world in which we live.

Het Learner Profile is niet een abstract leerdoel; de kinderen werken bewust aan deze kwaliteiten, van kleuterschool tot examenjaar. Zo vertelde Hugo een tijdje terug “Weet je waarom ik dit samen met Gurtej heb gemaakt? Omdat dat teamwork is, en daardoor leer je een communicator te zijn!”

Aan het einde van elk semester wordt aan een aantal leerlingen uit iedere klas een certificaat uitgereikt voor een kwaliteit waarin ze in dat semester uitblonken. Dat dit gebeurt in een soort award-uitreiking tijdens de general assembly is niet helemaal ons ding, maar alas, we zijn open-minded … En het is best leuk als een kleutertje wordt toegejuicht door de examenleerlingen, omdat hij heeft laten zien een Thinker te zijn.