Oogspiegelen


In plaats van 2 neurologen had KCMC er de afgelopen maand maar liefst 6! We kregen versterking uit de Verenigde Staten en uit Nederland. Dat was een mooie gelegenheid om een training oogspiegelen (fundoscopie) te geven. Omdat de oogzenuw in directe verbinding staat met het brein, kan een eventuele verhoogde hersendruk gezien worden bij de intredeplaats van de oogzenuw in het netvlies. Daarvoor moet je met een sterke lichtbundel door de pupil heen op de achterkant van het oog schijnen. Dat is een techniek die lastig kan zijn, zelfs in de meest medewerkzame patient. Bovendien moet je weten wat je ziet: is het afwijkend, of is het nog normaal? In de Westerse wereld kan vaak even een CT hersenen gemaakt worden als je twijfelt over je fundoscopiebevindingen. Bij een verhoogde hersendruk is het namelijk gevaarlijk om een ruggenprik te doen. De verhoogde druk kan bij vochtafname uit de onderrug betekenen dat de hersenen inklemmen en de patient eraan overlijdt. Een scan kan je duidelijkheid geven over ruimte-innemende processen en zwelling. In dit land is er een hoge infectiedruk met veel hersen(vlies)ontstekingen, maar KCMC heeft bijvoorbeeld al heel lang geen CT-scanner. Daarom moeten de internisten en kinderartsen noodgedwongen leren oogspiegelen. Omdat er maar 3 oogspiegels in het ziekenhuis zijn behalve die van mijn Ierse collega, onze neurologietrainee en mij, kwamen die extra 4 collega’s met hun fundoscopen goed van pas. De favoriete oogspiegel bij de residents blijft onze PanOptic, vorig jaar gedoneerd door Welch Allyn Nederland voor het Tanzaniaanse neurologie-onderwijs. Maar de 25 jaar oude afdelingsoogspiegel die nog in het stopcontact moet (als er stroom is…) doet het ook heel aardig. De ‘ooh’s en ‘aah’s als de eerstejaars voor het eerst die oogzenuw gespot hadden waren onze beloning.
Zoals je ziet aan het “bijsturen” van een AIOS door collega Howlett was dit letterlijk “hands-on training”!

Bujumbura, Burundi

Vandaag hebben de neurologen van de East-African College of Neurology hun derde vergadering. De enige neuroloog van buurland Rwanda had de bus vanuit de hoofdstad Kigali moeten nemen maar kreeg malaria… dus helaas is Rwanda vandaag niet vertegenwoordigd. Dat is best jammer, omdat Burundi en Rwanda een lange geschiedenis van ethnische conflicten delen, en het samenwerken van deze 2 landen zo’n positieve ontwikkeling is. Maar verder is er een mooie afvaardiging. Vanuit Tanzania zijn William Howlett, onze trainee Sarah en ik gekomen. Dat betekent overigens dat mijn Nederlandse collega Susanne de Bot, die deze 2 weken met me meeliep, achtergebleven is als enige neuroloog van Tanzania (48 miljoen inwoners!) en vandaag meegeholpen heeft op de poli in KCMC, patienten mee onderzoeken, EEG’s aanvragen, lesgeven. Stoer verhaal als ze straks terug is in haar Boxmeerse neurologiemaatschap!

Dr Barasukana uit Burundi en Prof Jowi uit Kenia
Dr Barasukana uit Burundi en Prof Jowi uit Kenia
Bij het meer van Tanganyika- in de regen
Bij het meer van Tanganyika- in de regen

We leggen de laatste hand aan de verenigingsstatuten en het curriculum. Inmiddels zijn we een bevriende en actieve groep neurologen geworden die om de beurt een vergadering in het eigen land hebben georganiseerd. Zo zijn we nu in Burundi, waar collega Patrice ons gisteren na een halsbrekende reis met een extra tussenlanding in Rwanda (nu weet ik echt wat turbulentie is) ophaalde van het vliegveld.

20150204_113426Nadat ik er 1,5 uur voor het loketje van Immigration had gewacht om mijn paspoort met visum terug te krijgen, bleek dat uitgerekend bij mijn registratie de visumprinter kapot was gegaan. Omdat gastheer Patrice in dit kleine land een bekende dokter is, heeft hij met de douane afgesproken dat ik als illegale vreemdeling zonder paspoort en visum weg kon gaan, en ik later mijn spullen kon komen ophalen. Wat een manier om het land in te komen! Inmiddels heb ik mijn dierbare identiteitsbewijs netjes terug.
Burundi is adembenemend, met de hoofdstad aan het meer van Tanganyika met witte zandstranden (en… verse vis. Iets waar we in ons land-locked Moshi naar snakken). Het krabbelt dapper op vanuit de stamtwisten die tientallen jaren geduurd hebben. Als Tanzania arm is, dan is Burundi echt arm. In de hoofdstad zie je bijvoorbeeld veel mensen op blote voeten en lompen lopen, terwijl er in ‘ons land’ meestal nog wel slippers vanaf kunnen. Vanwege zijn koloniale Belgische verleden is Burundi Franstalig, naast de lokale taal Kirundi die als buur van Tanzania veel Swahili-elementen heeft. De eerste naam die in me opkwam toen ik bij mezelf naging waarom Burundi zo melancholiek overkwam is: Kuifje! Maar dan helaas ook nog in de tijd van Kuifje. Dat betekent tientallen jaren terug in de tijd. En inderdaad was tekenaar Hergé een Walloniër.