Het stokje

Toen ik onlangs met mijn twee gezellige kinderartsen in opleiding een poli kinderneurologie deed, ontstond er opeens consternatie. Een moeder dreef haar zoon naar binnen met behulp van dit stokje. Lijfstraffen zijn nog heel normaal in dit land, op school en thuis. Zoon heeft een lichte vorm van cerebral palsy en kan wel zelfstandig lopen, maar is wat traag van begrip. Iets dat, zo legde onze kinderarts uit aan deze moeder, je er niet zo maar uit slaat. Het stokje bleef achter op de poli.

Doe Het Zelf

In dit deel van de wereld moeten we veel zelf oplossen. Dat varieert van een kleine plastisch chirurgische ingreep in onze huiskamer na een hondenbeet in het gezicht van zoon Hugo tot het oplappen van een ECG apparaat omdat er geen medische apparatuur-ingenieur aanwezig is . De kapper die vertrouwd is met glad haar? Die woont hier ook… Controle van tandjes en kiesjes doe ik in het felle licht op de veranda, met een oude sonde van tandarts Opa Kees. Op diezelfde veranda heb ik vorig jaar met succes in een steriel veldje de krammen uit de schedel van een medelander gemanoeuvreerd – de neurochirurgische ingreep vond plaats in Kenia, maar in Tanzania durfde geen plaatselijke dokter eraan te komen. We bakken ons eigen brood, brouwen ons eigen bier, hebben melk van Frankie, de koe van onze vriend Simon. De koffie komt van vriendin Franzi en de citroenen komen van mijn collega’s boom.

En dit is Marco, vandaag. Het is maar goed dat er geen geluidsfragment bij deze foto zit, maar je kunt je je iets bij de opmerkingen voorstellen… Na een tocht naar de markt met de sporen van een 25-kilozak witte bloem nog op zijn rug, staat hij als loodgieter de lekkende stortbak te repareren met Chinese onderdelen die niet passen en al breken voordat ze zijn aangedraaid. Om hier een loodgieter te krijgen is al een opgave en de uitkomst nogal teleurstellend. Daarom hebben wij onze eigen loodgieter / promovendus! Terwijl ik de foto maak liggen Deltawerken van wasgoed aan mijn voeten, die de golf water moeten opvangen die op me af komt. Want het huis staat nog even scheef met de hoge kant richting Kilimanjaro en de lage kant richting de steppe, dus een lekkage stroomt altijd heuvel af, netjes de jongensslaapkamer in.

Alles in stijl!

Douchen met open ogen

10 cm Afrika op je blote tenen
10 cm Afrika op je blote tenen

dont-showerHugo nam net een douche en voelde, al genietend, iets over zijn tenen kruipen. Een tarantula! Vanaf nu hangt er een melig briefje op de badkamerdeur.

Bijna alles is groot in de tropen. Radijzen hebben hier de maat van een babyhoofdje. Met zijn Welkoop-klomp (erg handig in het regenseizoen die klompen, maar als je ze 1 nacht buiten laat staan eten de termieten zich er doorheen) sloeg Marco in de voortuin een spin dood die groter was dan een rat. En gisteren werd ik, blanke dokter in witte jas, door een delirante patient, een boer uit het hooggebergte, aangezien voor een groot wit konijn! Eentje die hij wel wilde hebben zei hij, dus tot grote hilariteit van de andere patienten stapte hij energiek uit bed om me te vangen.

Maar eigenlijk wilde ik deze blog wijden aan Sylvia, door onze EEG-zusters steevast Slivia genoemd, Arpots. Zij heeft jaren onze EEG-nurses opgeleid om EEG’s te kunnen doen. Bijna alles is groot in de tropen- maar niet de gezondheidszorg. Waar elk streekziekenhuis in Nederland een goed uitgeruste afdeling klinische neurofysiologie heeft, is onze EEG unit er 1 van 2 in een land vele malen groter dan Nederland (45 miljoen inwoners): in ons ziekenhuis en het nationale ziekenhuis Muhimbili in Dar-es-Salaam. Deze maand konden onze nurses voor het eerst naar een nascholingscursus EEG technology in Dar-es-Salaam, georganiseerd door de wereldfederatie kinderneurologie. Ze waren in jaren de regio Kilimanjaro niet uitgeweest en waren dagen van tevoren al totaal uitgelaten over de busreis. Ze kwamen terug met veel verhalen en hun koffers volgestopt met postertjes om een natriumvalproaatsiroop te promoten, toegestopt door een gewiekste artsenbezoeker uit India (ja, die farmaceuten hebben wij hier helaas ook en ze gedragen zich schaamteloos). Toen ik ze verzekerd had dat wij met onze generieke natriumvalproaat ook echt een heel eind komen, vertelden ze over wat ze geleerd hadden.

Sylvia aan de slag terwijl de nurses het apparaat bedienen
Okt ’15: Sylvia aan de slag terwijl de nurses het apparaat bedienen

Hun conclusie was: Wij doen het veel beter! “Want dokter Marieke, ze scheren niet en ze geven elk kind sedatie om het EEG te kunnen doen, want ze hebben geen zin om te wachten tot het gekalmeerd is.” Sylvia heeft onze nurses geleerd om niet tevreden te zijn met hoge impedanties (kroeshaar en -stoppels geeft een onacceptabel hoge impedantie als je electrische signalen op wilt vangen), en heel geduldig met bange en onrustige patienten om te gaan om in ieder geval een stukje natuurlijke hersenactiviteit te kunnen meten. (Je zult begrijpen dat de hersenactiviteit waar we zo benieuwd naar zijn direct beinvloed wordt door rustgevende medicatie.) Dus alhoewel het begon met enge spinnen, is deze blog een ode aan onze Slivia! Zij is Groot in de Tropen! Om onze EEG nurses te verwoorden: “Wanneer kom je weer?”

Nieuwsbrief 8 online

Onze achtste Fidesco nieuwsbrief landde al een tijdje terug bij donateurs in de brievenbus maar staat vanaf vandaag ook online. In deze editie: onze gastarbeider, de machtswisselingen in Tanzania en het ziekenhuis, de uitvinding van de honingdonut, geen cholera en veel te weinig bloed.

Deze en alle voorgaande edities vind je onder de link Nieuwsbrieven in het menu linksboven.

Kunstmarkt Klein Heyendaal

Klein Heyendaal met Tanzaniaanse Vlag
Gisteren heeft basisschool Klein Heyendaal de afsluiting gevierd van het landenthema Tanzania! De Tanzaniaanse vlag wappert al weken boven het schoolplein, tot groot genoegen van de delegatie KCMC-dokters die een paar weken geleden om deze reden over de Heyendaalseweg werden gereden richting het Radboudumc. Het doel van de fundraising was om geld in te zamelen voor het Tanzania-project van Fidesco, in het bijzonder voor de multidisciplinaire kinderneurologiepoli die we er met heel weinig middelen draaien.

P1020040Hiervoor hebben vrienden/mede-ouders Esther, Rutger en Jet samen met mij een presentatie voorbereid die zij de afgelopen weken in elke klas van de school gegeven hebben. Vanuit Soedan en vanuit Moshi, ook namens logopediste Anke: enorm Met collega-neurologen op de Nijl in Khartoumveel dank, ook aan juffen Krista en Esther en directeur Dick, en KNO-artsen Ronald en Dirk die vorige in week nog in KCMC waren en daar foto’s hebben genomen, en natuurlijk aan iedereen die de Kunstmarkt heeft bezocht en zo ons werk hier heeft gesteund!

Nieuwsbrief 7 online

Onze zevende Fidesco nieuwsbrief staat vanaf vandaag online. In deze editie onder andere: honderden vogels, andere fauna tijdens de overdracht, stroomstoringen, bioinformatica en antibioticaresistentie, en natuurlijk: ons besluit en Fidesco’s steun voor een verlenging na onze eerste drie jaar.

Deze en alle voorgaande edities vind je onder de link Nieuwsbrieven in het menu linksboven.

Nieuwsbrief 5 online

PortretfotoOnze vijfde nieuwsbrief is nu ook online te lezen. Iedere drie of vier maanden verstuurt Fidesco, de stichting die ons verblijf hier ondersteunt, een door ons en de kinderen geschreven nieuwsbrief naar onze donateurs. In de nieuwsbrieven hebben we meer ruimte om in te gaan op ons werk en wonen hier in Moshi, en komen bovendien alle kinderen zelf aan het woord!

In deze editie meer over het Oost-Afrikaanse netwerk van neurologen dat Marieke in het leven riep; Zwets’ diepe duik in genomics en bioinformatica; het begin van misschien een United World College in Tanzania, en heel veel nieuws van de kinderen — vooral over de honden. 😉

Je vindt al onze nieuwsbrieven voortaan onder Nieuwsbrieven bovenaan de pagina.