Medische technologie in Nederland loopt vaak op rolletjes door een team van professionals: arts, laborant, medisch-technisch ingenieur en een front office van behulpzame leveranciers die goede klanten hebben aan ziekenhuizen die onderhoudscontracten hebben, nieuwe licenties moeten kopen en sowieso elke zo veel jaar hun apparatuur vervangen, en dan door meestal dezelfde leverancier splinternieuwe apparatuur geleverd krijgen, vaak met taart in de koffiekamer op de eerste dag dat deze in gebruik genomen wordt. Je hebt zoiets als arts niet eens door omdat iedereen goed op elkaar is ingespeeld. In ons ziekenhuis, toch het op een na grootste ziekenhuis van het land en altijd in de internationale belangstelling zo aan de voet van Mt Kilimanjaro en vlakbij Ngorongoro, Serengeti en Zanzibar, is het allemaal iets anders.
Sinds eind vorige eeuw heeft het ziekenhuis een Duits Nihon Kohden EEG apparaat dat het tot een paar jaar geleden eigenlijk goed deed. Stokoud, met duizenden EEG’s (hersenfilmpjes) op de teller, maar solide en betrouwbaar. Ouderdom en een eindeloze reeks stroomstoringen met iele UPS batterijen hebben het uitelindelijk waarschijnlijk de das om gedaan.
Gesteund door een paar KNF laboranten die onze eigen EEG nurses opleidden en een legertje onwaarschijnlijke consulenten zoals Marco – die inmiddels meer van EEG-hardware en software af weet dan wie dan ook in Tanzania – deed ik alles zelf, of samen met mijn nurses (die eigenlijk gewoon kinderverpleegkundige en ergotherapeut waren en het werk er gewoon naast deden). Patienten-inclusie, electrodes aanbrengen, artefacten oplossen, naar de supermarkt voor badschuim-scrub als de onze op was en we nog geen andere donatie hadden ontvangen (medicinale scrub is niet te krijgen in Oost-Afrika), windmolentjes zoeken – op Mitumba, De Markt Die Alles Heeft – om het hyperventileren aan te moedigen, en diazepam halen bij de apotheek omdat onze patientenpopulatie zo ernstig is dat de patienten te vaak insulten kregen in de EEG-kamer, die niet met een lift te bereiken is en zonder monitorapparatuur in de buurt.
Na het overlijden van onze bejaarde machine kregen we hulp vanuit UMC Utrecht/Centraal Militair Hospitaal waar 2 KNF’ers werken die ons van het begin af aan geholpen hebben: Sylvia Arpots en dr Nizare Henriquez. In de loop van de afgelopen 2 jaar hebben zij een vervanging geregeld van ons oude apparaat, en deze onderdeel voor onderdeel naar Kilimanjaro laten vervoeren, tot aan een met Sylvia bevriende stewardess Edith aan die een zwaar onderdeel meegenomen heeft naar Tanzania op een van haar vluchten.
Vervolgens hebben we stap voor stap de machine weer aan het werk gekregen, met ongeveer elk lid van de IT en medische technologie uit het ziekenhuis die even kwam meehelpen (maar er eigenlijk toch niet genoeg van wist). Dit ging met zo veel horten en stoten, en zo veel vertraging dat ik de wanhoop nabij was. Door een kapot stekkerblok (bleek na opnieuw een consult van Marco met zijn multimeter) zijn we dagen bezig geweest om een aarde-verbinding op te lossen. Uit frustratie (want die truc werkt altijd) hadden we dagelijks een aardekabel uit het raam op de eerste verdieping gegooid en aan een bezemsteel in de grond geduwd. De co-assistenten die EEG-patienten begeleidden vonden het wel prachtig en zeiden dat ze nooit zo’n hands-on fysiologie-onderwijs hadden gehad! We hadden net in die periode een andere KNF-laborante op bezoek die ons was komen helpen om de EEG nurse bij te scholen, Nikki Hirs, en probeerden uit alle macht de software van het nieuwe EEG-apparaat aan de praat te krijgen.
Uiteindeljik moesten we tandenknarsend de conclusie trekken dat de computer die het EEG apparaat aanstuurt gewoon te oud was.
We hadden een nieuwe processor nodig, een moderne. Maar probeer zoiets maar eens te vinden in dit land waar veel dingen gebruikt, tweedehands, afdankertjes van elders zijn. Op 80km afstand was er mogelijk eentje te vinden maar garanties bleven uit. Binnen een paar dagen tijd heeft Nizare toen persoonlijk, samen met VCM Medical uit Leusden, een nieuwe Nederlandse computer voor ons gesponsord die we vorige week opgehaald hebben van het vliegveld, nog snel even meegesmokkeld in een koffer door onze nieuw aangekomen neurologiedokter Daan Frehe.
Na nog een paar dagen kunst- en vliegwerk en tochtjes naar de stad om allerlei adaptorstukken te kopen doet hij het eindelijk zoals het hoort en trainen we ons KCMC team met het nieuwe apparaat. Onze WhatsApp groep met dit hele team erin heeft honderden berichten en foto’s en video’s van al deze minutieuze stappen maar het lijkt erop dat we die nu niet meer hoeven te gebruiken. Onze dank is zo groot, en ik heb niet eens iedereen genoemd die hierbij betrokken is geweest.
Maar wat een verschil met KNF in Nederland waar je een goed georganiseerd team hebt en niet eens zelf hoeft te zeggen “hij doet het niet”. Dat doet iemand anders voor je, en de dag erop is het opgelost. Medische technologie hier is voor mij als neuroloog het summum van al je geduld en vindingrijkheid inzetten … en het dan toch nog niet helemaal redden! Het is me alleen gelukt omdat ik hulp kreeg van al die mensen die ik hier genoemd heb.
Pamoja tunaweza: samen kunnen we het. We zijn samen het KNF-team van KCMC. Misschien niet in het dagelijks leven maar als extra, tussen alle bedrijven door. Ik hoop dat jullie er even trots en tevreden mee kunnen zijn als wij!
Foto’s met toestemming van afgebeelde personen.