Category: KCMC

Het is regentijd, dus door het hele ziekenhuis zie je weer bakjes, emmers en stukken landbouwplastic om de lekkages op te vangen: de Kerstdecoratie.

Vochtige grond is het paradijs voor de clostridiumbacterie, de veroorzaker van tetanus. Het vaccinatieprogramma om de kinderen in Tanzania te beschermen tegen tetanus werd pas een paar jaar geleden van kracht. Op de IC liggen nu dan ook 4 volwassenen met tetanus op een rij.

Een waterballet ook op de EEG-kamer. Al drie maanden is er een hele gewone lekkage, namelijk van de wasbak. De oplossing van de verpleging was een emmer. Die emmer bleef echter overstromen in de weekends, als ik er niet was om hem te legen. Ik gaf aan dat er toch echt een loodgieter moest komen om dit simpele lekje te verhelpen. Er vond overleg plaats tussen de schoonmaaksters, verpleging en het hoofd van de poli waar mijn EEG-kamer onder valt. Trots kwamen ze hun oplossing tonen. Een grotere emmer. Met een kraantje, voor de mzungu daktari.

Maar of de loodgieter toch niet even kon komen. Toen moest er een brief voor worden opgesteld. Aan de Executive Director. Dat ik een lekje had bij de wasbak, en of dat verholpen kon worden.

Het lekje werd echter een lek en dagelijks overstroomde ook de grote emmer. Weer beraad. De oplossing  was nu dat de schoonmaaksters maar liefst elke dag kwamen dweilen, en mijn natte spullen uit het water vissen. Inmiddels oogde en rook de EEG-kamer als een spelonk, met vochtplekken en schimmel. Alle apparaten staan op stukken piepschuim en klossen en als de zon schijnt liggen mijn spullen te drogen op het platte dak. Patienten werd verteld dat ze hun tas maar even op schoot moesten houden met al dat water. En mijn prachtige breinmodellen lagen keer op keer te marineren in het vocht.

We zijn drie maanden verder en gisteren was er een doorbraak! Mijn EEG-zuster Vivian, moe van het rondklossen in de plas rond de machine, heeft de loodgieters maar aan de hand meegevoerd om ze te laten kijken. Tja, een lekje. Daar was een nieuw slangetje voor nodig. Dat slangetje, tja, dat moest besteld worden. Daar moest ik een brief voor opstellen. Aan de Executive Director. Of ik een slangetje mocht. Voor een lekje.

UIteindelijk zijn Vivian en ik maar op de balustrade geklommen en hebben de waterafvoer maar gewoon definitief dichtgedraaid. We zien het wel…

Naast het EEG-spreekuur begon de de visite vanmorgen op de kinderafdeling, en erna 1 verdieping hoger op de interne geneeskunde. Samen met collega William en aspirant-neuroloog Rashid zien we een hoop interessante patienten. De patiëntenpopulatie van vandaag bevatte 2 pasgeborenen met spina bifida, een overlevende van tetanus (minstens de helft van de patiënten overlijdt hier), cutane anthrax (miltvuur) in het hoofdhalsgebied van een kruideniersjongen die geslachte geiten over zijn schouder gedragen had, en patienten in alle leeftijden met eindstadium AIDS en HIV-encephalopathie. Never a dull moment.

En verder is er de 1-jarige Queenie, die nu 2 weken opgenomen ligt. Ze komt uit Himo, een stoffig en straatarm kruispunt van de wegen die naar de kust en naar Kenia voeren. Haar ouders hebben haar verlaten en grootmoeder Mama Boni zorgt nu voor haar.

Oma’s roepen snel de associatie op van lieve grijsharige dames die altijd wel een snoepje of kadootje in hun tas hebben. Mama Boni is echter nog maar halverwege de veertig, hier geen jonge leeftijd voor het grootouderschap. Ze is een alleenstaande boerin met een lapje land om te bewerken en woont in een halfopen hut. Ze heeft niemand die haar kan ondersteunen in de kosten van de dure ziekenhuisopnamen voor haar kleindochter. Queenie heeft een ontwikkelingsachterstand vanwege een ernstige perinatale asfyxie met epilepsie en een ronduit belabberde slikfunctie. Dit laatste zorgt ervoor dat ze keer op keer met een longontsteking in het ziekenhuis belandt. Een PEG-sonde om dit risico te omzeilen en de voedingstoestand te verbeteren zou een uitkomst zijn, en de gastroenterologen in KCMC hebben dat (in het Nijmeegse Radboud!) geleerd, maar een kinderscoop of sondes in deze kleine maatjes ontbreken nog steeds.

Deze oma ziet keer op keer haar kleindochter opgenomen worden, alhoewel ze daar geen geld voor heeft. En telkens zit ze op het bed van het meisje te snikken omdat ze de opname niet kan betalen. Queenies epileptische aanvallen namen toe tijdens de opname: de reden bleek geen geld  voor de volgende doos anti-epileptica. We brachten een neusmaagsonde in om het kind beter te voeden en kwamen er na een paar dagen achter dat er alleen water doorheen ging: Mama Boni had geen geld voor de pap.

Bij wijze van uitzondering ben ik op zoek gegaan naar een manier om deze grootmoeder en haar kleinkind financieel te ondersteunen. Ik ken het kind en de grootmoeder al een jaar en soms is het zo moeilijk langs dit soort leed ‘op te werken’. Je kunt echt niet de hele wereld redden, maar concrete problemen vragen soms gewoon om een oplossing.  Al kunnen we Queenies neurologische aandoening niet verhelpen, we maken het nu in ieder geval mogelijk dat zij en haar oma de komende 2 jaar een extra potje hebben voor eten, medicijnen en de onvermijdelijke volgende ziekenhuisopname.

Update: lees hier het vervolg.

Ik kan weer met opgeheven hoofd zeggen dat ik voor dit ziekenhuis werk! Gisteren heeft de directie alles teruggedraaid. Het liep namelijk volkomen uit de hand. Natuurlijk gaat dit een staartje krijgen van overheidswege, maar in de tussentijd zullen we proberen 10 dagen van onbetaalbare tarieven goed te maken. Bij de overlevenden.

Natuurlijk moest er op zijn Tanzaniaans nog van alles mis gaan. Ondanks 1 van de 5 genodigden (allemaal betrokken bij neurologie in Tanzania) die gisterenavond nog afzegde, een road block op weg naar het vliegveld toen ik de andere professor (van Muhimbili, Dar-es-Salaam) oppikte, en ‘n gereserveerde vergaderruimte op KCMC die hermetisch op slot bleek, hebben we vandaag geschiedenis geschreven. Allemaal ‘from scratch’. Ik was de taxichauffeur en heb mijn 6 rakkertjes de koekjes laten uitkiezen; William, mijn Ierse collega is thuis thee gaan zetten en nam zijn thermosfles en mokken mee; Sarah, onze eerste Tanzaniaanse AIOS printte de agenda uit. Vanmorgen merkten de kinderen dat er 3 ontbijtbordjes waren verdwenen (sorry, dat waren de koekjesschalen…). Low-resource solutions!

We hebben vanmiddag de Tanzanian Neurology Association opgericht en ik heb de World Federation of Neurology zover gekregen dat ze Tanzania  een ‘pending membership’ toekennen. Een definitief membership kan pas gegeven worden als onze vereniging gelegaliseerd is en erkend door het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Reken daar maar een jaartje voor in dit land! Door onze eigen neurologievereniging en erkenning door de Wereldfederatie Neurologie zetten we ons nu op de neurologische wereldkaart, want tot op heden is Tanzania het grootste land ter wereld zonder een landelijke neurologie-opleiding. Ook dat gaat binnenkort veranderen wat ons betreft, waarbij ons academisch centrum de eerste trainee zal gaan laten bijleren in EEG/EMG, neuroradiologie en neurochirurgische faciliteiten.

Wordt dus vervolgd!